Vrijmetselarij is een club van mannen die hun leven willen verrijken tot nut van zichzelf en de samenleving. Vrijmetselarij is een methode van denken en doen met als doel een bewuster levend mens te worden. Er zijn ook soortgelijke verenigingen van mannen & vrouwen (link) en vrouwen (link).

Wat is het onderscheid tussen vrijmetselarij en maatschappelijke stromingen?
Het onderscheid is de werkwijze en vooral de daarbij horende ritualen en symbolen. De vrijmetselarij is een soort leerschool om zelfstandig te zoeken naar waarheid, zonder opgelegde dwang. De vrijmetselaar verwerpt dogmatische en totalitaire opvattingen. Hij zoekt wat mensen samen brengt en neemt weg wat hen verdeelt.

Hoe staat de vrijmetselarij in het leven?
De vrijmetselarij gaat uit van het recht van ieder mens een eigen religieuze, politieke of maatschappelijke overtuiging te hebben. Als individu probeert de vrijmetselaar met toewijding te werken aan het welzijn van de gemeenschap. Hij streeft ernaar zijn talenten ter beschikking te stellen van zijn medemensen.

Waar komt de vrijmetselarij vandaan en in welke tijd is ze ontstaan?
Al in de vroege middeleeuwen toonden de steenhouwers zich als een hecht gezelschap. Een aparte plaats namen de kathedraalbouwers in. Een gilde van vaklieden die overal in Europa werkten waar gebouwd werd. Aanvankelijk in de z.g. Romaanse bouwstijl. Later, toen de kruisvaarders uit Arabië terugkeerden met nieuwe inzichten en het decimale stelsel meebrachten, ontstond de bouwtechniek met lichte, ranke vormen en hoge vensters: de gotiek. De bouwers kwamen bijeen in de z.g. bouwhutten (lodges) , waar niet alleen de techniek, maar ook de betekenis van de bouw waren onderwerp van gesprek en er werd onderricht gegven. Het hakken en bewerken van natuursteen speelde een grote rol bij het bouwen. Een veel gebruikte steensoort in Engeland was de 'freestone' , een soort kalksteen. Vaklieden, die deze steen bewerkten waren de freestonemasons of freemasons. Hierin herkent U de Nederlandse naam vrijmetselaar en het eveneens gebruikelijke maçon. Het waren ambachtslieden van allerlei nationaliteit die bij de lodges werden opgeleid van leerling tot gezel en sommigen van gezel tot meester.

Is in het kort uit te leggen wat vrijmetselarij eigenlijk inhoudt?
Jazeker, maar wel met enige uitleg over de achtergronden. De renaissance betekent het einde van de kathedralenbouw. De gilden verdwijnen geleidelijk. Die in Schotland en in Engeland houden het langst stand. De praktische, 'operationele werkzaamheid wordt na de periode van de kathedralenbouw steeds meer vervangen door een symbolische bouw. De diepere betekenis van het bouwen bepaalt meer en meer het karakter van het onderricht. De lodges verliezen hun ambachtelijke betekenis en worden plaatsen waar allerlei zaken van het menselijk streven aan de orde komen. Voornamelijk in Engeland behouden de gilden hun tradities en worden ook 'niet bouwvakkers' toegelaten. Binnen de lodge (loge) wordt een veilige plaats gevonden om over velerlei zaken vrijuit van gedachten te wisselen. Hiermee is een van de belangrijkste grondslagen van de moderne vrijmetselarij verklaard. Wij vrijmetselaren zoeken naar waarheid omtrent de zin van het leven. Hierbij hechten wij de grootste betekenis aan vrijheid en verdraagzaamheid. De persoonlijke verantwoordelijkheid is essentieel en van daaruit wil de vrijmetselaar, ieder op zijn eigen manier, een bijdrage leveren aan de verbetering van het leven en de samenleving. Het geloof in de waarde van ieder mens inspireert vrijmetselaren tot een voortdurend werken (bouwen) aan zichzelf, zodat wij voor anderen en voor de wereld om ons heen iets kunnen betekenen.

Vrijmetselaren hechten kennelijk veel waarde aan symboliek, waarom?
Uit de vorige antwoorden is duidelijk geworden dat de vrijmetselarij haar oorsprong vindt in de bouw. De middeleeuwse (religieuze) bouwkunst kenmerkte zich door het gebruik van licht- en bouwsymboliek. Wij vrijmetselaren trachten deze symboliek naar vermogen in ere te houden. Hiervoor is een aantal goede redenen te geven:
- Symbolen spreken een eigen taal. Veel begrippen en denkbeelden zijn moeilijk of nauwelijks te beschrijven of in woorden uit te drukken. Deze kunnen wel door middel van een teken (symbool) worden duidelijk gemaakt.
-Symbolische handelingen grijpen veelal terug op oeroude tradities en op tijdloze wijsheid. Wij vrijmetselaren gebruiken de gereedschappen en geometrische vormen die verband houden met bouw- en lichtsymboliek. Elk werktuig, elke vorm heeft een eigen betekenis en brengt ons tot een beter begrip van de aard en de zin van het mens zijn.
-De diepste symboliek voert in de visie van de vrijmetselaren terug tot het bewerken van een ruwe steen (symbool voor de mens zelf). Hij probeert deze om te vormen tot een zuivere kubieke steen om daarmee een bouwsteen te worden in een volmaakt bouwwerk. Symboliek is voor ons vrijmetselaren geen onderwerp van een verering, noch een doel. Het is een waardevol hulpmiddel tot begrip.

Vrijmetselarij is geen godsdienst. Wel wordt bijvoorbeeld de bijbel gebruikt. Hoe zit dat precies?
De Bijbel behoort tot een van de heilige boeken, die onder andere in de vrijmetselarij als symbool van wijsheid worden gebruikt om tot een bewustwordingsproces te komen. In andere werelddelen maken vrijmetselaars gebruik van andere bronnen, zoals bijvoorbeeld de Talmud of de Koran. Vrijmetselarij is dus geen godsdienst, het niet wil zeggen dat vrijmetselaren antireligieus of ongodsdienstig zouden kunnen zijn. Iedere vrijmetselaar geeft zijn eigen invulling aan zijn eigen gedachten en gevoelens over religie en godsdienst. Zo kan een vrijmetselaar in Nederland belijdend lid zijn van welke kerk dan ook. Omdat vrijmetselarij geen godsdienst is worden geen dogma's of andere bepaalde leerstelligheden gehanteerd. Iedere vrijmetselaar is autonoom, zelf verantwoordelijk en daarom vrij in de beoefening van die godsdienst, waarvan hij meent dat deze past bij zijn persoon. Het is dan ook min of meer “not done” of over geloofskwesties te praten binnen de Loge. Want hierdoor zou de harmonie in een loge in gevaar kunnen komen.

Is de vrijmetselarij een geheim genootschap?
Nee, de broederschap is niet geheim, wel besloten. De door ons gebruikte teksten en betekenissen worden alleen aan leden bekend gemaakt. In deze moderne tijd zijn de teksten te vinden op internet. Maar als een niet ingewijde persoon deze leest ontgaat hem de essentie van de tekst. Probeer maar iemand de smaak van een sinaasappel uit te leggen als hij er nog nooit eentje heeft gezien.

Vrijmetselarij heeft iets geheimzinnigs. Is dat zo, of lijkt dat maar zo?
Vrijmetselarij is voor veel mensen onbekend en komt men er mee in aanraking dat heeft men de indruk dat het omgeven is met een waas van geheimzinnigheid. Het zou kunnen komen door de symboliek en de eeuwenoude ritualen waaraan wij vrijmetselaren zoveel waarde hechten en waarmee wij werken. Ook het feit dat vrijmetselaren vroeger vele malen zijn vervolgd en dat hun samenkomsten werden verboden, hiertoe bijgedragen, dit vooral in landen waar dictators de macht hebben. Eerlijk gezegd hebben vrijmetselaren zelf ook in de loop der eeuwen nauwelijks enige bijdrage geleverd tot meer en betere bekendheid. Dat is jammer, want de werkelijkheid is dat de vrijmetselaar beslist niet hoeft te verbergen dat hij tot de Orde behoort. De levensovertuiging van de vrijmetselaar is onder meer gebaseerd op de erkenning van de menselijke waardigheid, gelijkwaardigheid en onderlinge verdraagzaamheid. Hieraan is niets geheimzinnigs. Wel mag worden verondersteld dat de vrijmetselaar zijn eigen geheimen bewaart.

Waarom ritualen en symbolen?
Vrijmetselaars ondergaan een inwijding en nemen deel aan rituele bijeenkomsten van hun loge, waarbij zij de inwerking van de gehanteerde symbolen ondergaan: ieder in de mate waarin hij zich daarvoor openstelt. Ook aan de teksten, die worden uitgesproken, komt slechts symbolische betekenis toe die een ieder naar eigen beleving kan invullen. Doordat de vrijmetselarij zich niet door leerstellingen met waarheidspretentie tot de mens richt maar slechts d.m.v. symbolen, wordt bewerkstelligd dat de individuele vrijmetselaar niet in een keurslijf van dogma’s wordt gedrongen en dat hij a fortiori niet wordt verleid tot de gedachte ‘de’ waarheid in pacht te hebben; hij kent slechts ‘zijn’ eigen waarheid.

Er wordt wel eens gezegd dat het lidmaatschap is voorbehouden aan intellectuelen en beter gesitueerden. Is daar iets van waar?
Vrijmetselarij heeft niets te maken met maatschappelijke status of met intellectueel niveau. Het lidmaatschap van de Orde staat open voor elke vrije man van goede naam, dat wil zeggen voor elke man die zich niet gebonden acht aan oneigenlijke beperkingen van geestelijke en maatschappelijke aard en die handelt vanuit oprechte intenties. Vrijmetselarij is niet voor geleerde weters, maar voor oprechte zoekers, ongeacht de plaats die zij in dit maatschappelijk bestel innemen. Een aardig voorbeeld hiervan is dat de Amerikaanse president Roosenveld werd ingewijd in zijn vrijmetselaars Loge door zijn tuinman, die op dat moment de voorzitter van de loge was.

Vrijmetselarij is een mannenaangelegenheid, waarom geen vrouwen?
De zware arbeid in de kathedralenbouw is van oorsprong typisch mannenwerk. Ook toen de vrijmetselarij haar ambachtelijk karakter geleidelijk verwisselde voor de geestelijke arbeid, bleef de loge een plaats waar uitsluitend mannen samenkwamen. Vrijmetselaren zullen ten volle erkennen dat verenigingen, waarin mannen en vrouwen samenkomen en samenwerken, heel zinvol zijn en uitstekend kunnen functioneren. Ook wordt de vrouw bij de vrijmetselaars hoog geacht en gewaardeerd. Dit komt onder meer tot uiting in het feit, dat haar toestemming wordt gevraagd, wanneer haar man wil toetreden tot de Orde. De eeuwenlange vrijmetselaars historie heeft bewezen dat een mannengemeenschap in die vorm in een behoefte voorziet. Volledigheidshalve moet gezegd worden dat er in de loop der tijden ook vrijmetselaars organisaties zijn ontstaan, die uitsluitend voor vrouwen, dan wel voor mannen en vrouwen toegankelijk zijn.

De Orde van Vrijmetselaren noemt zich een inwijdingsgenootschap. Houdt dit een blijvende verbintenis in?
Het antwoord op deze vraag kan kort zijn. Wanneer een vrijmetselaar meent om persoonlijke redenen het lidmaatschap van de Orde te moeten beëindigen, dan heeft hij alle vrijheid om zijn lidmaatschap te beëindigen. Hij wordt lid uit vrije wil en kan ook uit vrije wil zijn lidmaatschap opzeggen. Elke vrijmetselaar is en blijft autonoom. De vrije wil, de persoonlijke keuze en de eigen verantwoordelijkheid nemen een belangrijke plaats in en wordt altijd gerespecteerd.

Hoe is de vrijmetselarij georganiseerd? Is het een vereniging?
Elke loge in Nederland ressorteert onder de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden te Den Haag. Maar een loge is een normale vereniging en ingeschreven in de KvK en koninklijk goedgekeurd. De vereniging functioneert bestuurlijk als een zelfstandige eenheid met statuten en een huishoudelijk reglement. Hierin is de wijze van bestuur, het wisselen van bestuursfuncties, de verplichtingen t.a.v. het huishoudelijk reglement en huishoudelijke vergaderingen, financiële zaken, aanneming van leden etc. geregeld. Elk land is met een eigen organisatie structuur, een eigen hoofdbestuur en handelt dan ook autonoom.

Schept het lidmaatschap zware verplichtingen, bijv. ook financieel?
Het lidmaatschap van de Orde legt geen verplichtingen op, waaraan niet of bezwaarlijk kan worden voldaan. De contributie is vergelijkbaar met die van andere verenigingen die evenredige financiële verplichtingen dienen na te komen. In beginsel staat het lidmaatschap open voor iedere man, ongeacht zijn godsdienstige of politieke overtuiging of zijn maatschappelijke status.

Wat moet ik doen om nader geïnformeerd te worden en om eventueel het lidmaatschap aan te vragen?Tussen Uw aanvrage en het feitelijke lidmaatschap ligt meestal een periode van enkele maanden, waarin U de gelegenheid krijgt om meer kennis op te doen over de vrijmetselarij, dit om de kans op eventuele latere teleurstellingen tot een minimum te beperken. U kunt ook via ons mail adres contact opnemen met onze secretaris en deze zal al uw vragen, indien mogelijk, voor U beantwoorden. Indien U wenst kan er ook een afspraak gemaakt worden met een van onze leden, zodat U mondeling alles kan vragen wat U wilt weten van onze Loge. Op deze site staat bij contact hoe u ons kunt bereiken.